فارکس چیست و چگونه کار میکند؟ (فارکس به زبان ساده)

فارکس چیست؟

بازار فارکس یا بازار تبادل ارزهای خارجی به عنوان بزرگترین و فعال‌ترین بازار مالی جهان شناخته می‌شود، این بازار بستری می‌باشد که در آن ارزهای فیات مختلف کشورها توسط بانک ها و موسسات مالی بزرگ مبادله می‌شود. این بازار برای معامله‌گران و سرمایه‌گذاران فرصتی فراهم می‌کند تا از نوسانات نرخ ارزها در سراسر دنیا برای کسب سود استفاده کنند. فارکس به صورت شبانه‌روزی و پنج روز در هفته فعال است و ارزهایی چون دلار آمریکا (USD)، یورو (EUR)، پوند بریتانیا (GBP) و ین ژاپن (JPY) حجم معاملاتی بیشتری نسبت به دیگر ارزها دارند.

بازار فارکس به دلیل ویژگی‌های متمایزی همچون نقدینگی بالا، سهولت دسترسی و امکان آغاز سرمایه‌گذاری با مبالغ کم، برای تازه‌واردان و سرمایه‌گذاران حرفه‌ای به انتخابی جذاب تبدیل شده است. این بازار برای انجام معاملات سریع و بهره‌مندی از نوسانات نرخ ارزها امکانات ویژه ای را ارائه می‌دهد.

تاریخچه بازار فارکس به زبان ساده

بازار فارکس در شکل امروزی خود پس از فروپاشی سیستم برتون وودز (Bretton Woods system) در دهه ۱۹۷۰ میلادی ایجاد شد. تا پیش از این، ارزش ارزهای بین‌المللی به دلار آمریکا و ارزش دلار به طلا وابسته بود. اما با پایان این سیستم، کشورها به نظام نرخ ارز شناور (Floating exchange rate) روی آوردند که در آن، ارزش ارزها براساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. این تغییر مسیر به سرعت باعث رشد و توسعه بازار جهانی تبادل ارزها (فارکس) شد.

بازار فارکس چگونه کار می‌کند؟

بازار فارکس بر اساس خرید و فروش جفت ارزها کار می‌کند. این بدان معناست که شما به‌طور همزمان یک ارز را می‌خرید و ارز دیگری را می‌فروشید. مثلاً اگر جفت‌ارز EUR/USD را خریداری کنید، یعنی یورو را می‌خرید و دلار را می‌فروشید.

ارزش این جفت‌ارزها بر اساس نرخ مبادله یا قیمتی که در هر لحظه بر اساس عرضه و تقاضا در بازار تعیین می‌شود، متغیر است. در واقع از طریق این تغییر قیمت در Forex تریدرها می‌توانند از این بازار کسب سود کنند. برای مطالعه کامل جفت ارز چیست؟ کلیک کنید.

اهمیت جفت ارزها در فارکس

تمامی معاملات در فارکس بر پایه مبادله یک ارز با ارز دیگر صورت می‌گیرد. هر جفت‌ارز شامل دو ارز است: ارز پایه (ارزی که در ابتدا ذکر می‌شود) و ارز مظنه (ارزی که دوم قرار می‌گیرد). نرخ جفت‌ارز نشان‌دهنده ارزش یک واحد از ارز پایه در مقابل ارز مظنه است. به عنوان مثال، در جفت‌ارز EUR/USD، یورو ارز پایه و دلار ارز مظنه است.

جفت‌ارزها به 3 دسته تقسیم می‌شوند: جفت‌ارزهای اصلی، جفت‌ارزهای فرعی و جفت ارزهای عجیب. یکی از مهم ترین علت های مهم بودن جفت ارز ها در بازار ارز خارجی دانستن شرایط اقتصادی کشورهای مختلف است.

علت اصلی حرکت در فارکس چیست؟

مزایای بازار فارکس:

• نقدینگی بالا
• دسترسی ۲۴ ساعته
• داشتن اهرم
• کسب سود در هر دو جهت بازار

معایب بازار فارکس:

• ریسک بالا
• نوسانات زیاد
• نیاز به دانش و تجربه
• ریسک روان‌شناسی

با در نظر داشتن این موارد موفقیت در فارکس نیازمند دانش کافی، استراتژی‌های مدیریت ریسک و توجه به روان‌شناسی معامله‌گری است.

روش های تحلیل فارکس

در بازار فارکس، سه روش اصلی تحلیل و پیش‌بینی حرکت قیمت‌ها وجود دارد که شامل تحلیل تکنیکال، تحلیل بنیادی و تحلیل احساسات بازار می‌شود.

• تحلیل فنی (تکنیکال): تحلیل تکنیکال با تمرکز بر نمودارها و الگوهای قیمتی گذشته، نقاط ورود و خروج مناسب را با استفاده از اندیکاتورها و خطوط روند شناسایی می‌کند. معامله‌گران با تحلیل تغییرات قیمتی پیشین و شناسایی روندها، سعی در پیش‌بینی حرکات آینده دارند.
• تحلیل بنیادی (فاندامنتال): تحلیل فاندامنتال در فارکس بر عوامل اقتصادی و سیاسی که ممکن است ارزش ارزها را تحت تأثیر قرار دهند، تمرکز دارد. شاخص‌هایی مانند نرخ بهره، نرخ بیکاری و تولید ناخالص داخلی (GDP) به عنوان معیارهای سلامت اقتصادی یک کشور در این روش بررسی می‌شوند.
• تحلیل احساسات بازار (سنتیمنتال): تحلیل سنتیمنتال رفتار و تمایلات عمومی معامله‌گران را در نظر می‌گیرد و در تلاش است هیجانات بازار را شناسایی کند. این روش معمولاً به همراه تحلیل تکنیکال و بنیادی به کار می‌رود تا دیدگاه جامع‌تری نسبت به روندهای احتمالی قیمت‌ها فراهم شود.

ترکیب این سه روش به معامله‌گران کمک می‌کند تا به دیدگاهی کامل‌تر و واقعی‌تر نسبت به بازار فارکس دست یابند و تصمیمات معاملاتی دقیق‌تری اتخاذ کنند. برای مطالعه بیشتر چگونه در فارکس تحلیل کنیم؟ را مطالعه کنید.

گردانندگان اصلی بازار فارکس چه کسانی هستند؟

بازار فارکس شامل بازیگران متنوعی است که هرکدام نقشی کلیدی در شکل‌دهی به نرخ ارزها دارند.

این بازیگران عبارتند از:

• بانک‌های مرکزی: بانک‌های مرکزی کشورها، مانند فدرال رزرو آمریکا (Federal Reserve System) و بانک مرکزی اروپا (European Central Bank)، از تاثیرگذارترین نهادهای مالی  در فارکس هستند. آن‌ها با تغییرات نرخ بهره و اجرای سیاست‌های پولی، ارزش ارزهای ملی را تحت تاثیر قرار می‌دهند.
• بانک‌ها و موسسات مالی بزرگ: بانک‌های تجاری و موسسات مالی، مانند جی‌پی مورگان (J. P. Morgan) و سیتی بانک (Citibank)، نقش پررنگی در معاملات روزانه فارکس دارند. آن‌ها ارزها را هم برای کسب سود و هم به منظور تسهیل تجارت جهانی خرید و فروش می‌کنند.
• شرکت‌های چندملیتی: این شرکت‌ها برای پوشش ریسک نوسانات ارزی و انجام تبادلات مالی از بازار فارکس استفاده می‌کنند. آن‌ها ارزهایی را که برای فعالیت‌های تجاری و پرداخت‌ها نیاز دارند، در این بازار مبادله می‌کنند.
• صندوق‌های سرمایه‌گذاری و صندوق‌های پوشش ریسک (Hedge Funds): این صندوق‌ها با استراتژی‌های پیچیده و سرمایه‌های کلان وارد فارکس می‌شوند و اغلب با هدف کسب سود از نوسانات کوتاه‌مدت در ارزها فعالیت می‌کنند.
• معامله‌گران خرد: این گروه شامل سرمایه‌گذاران و معامله‌گران فردی (تریدر ها) است که از طریق پلتفرم‌های آنلاین به بازار فارکس دسترسی دارند. اگرچه حجم معاملات در فارکس نسبت به نهادهای بزرگ کمتر است، اما با رشد فناوری حضورشان در فارکس بیشتر شده است.
• بروکرها: بروکر به عنوان واسطه میان معامله‌گران خرد و بازار فارکس عمل می‌کند و دسترسی به نرخ‌های بازار را فراهم می‌کنند. کارگزاران در ازای این خدمات، از معامله‌گران کارمزد یا اسپرد دریافت می‌کنند.

این بازیگران، هر یک با اهداف و استراتژی‌های مختلف در بازار فارکس حضور دارند و به شیوه‌های گوناگون بر قیمت و روند ارزها اثر می‌گذارند.

آموزش مرحله به مرحله ورود به فارکس برای انجام معامله

در بازار فارکس شما برای اینکه بتوانید معاملات (ترید) انجام دهید باید به ترتیب مراحل زیر را طی کنید:

1. آموزش و آشنایی با مفاهیم فارکس؛
2. انتخاب یک کارگزار (بروکر) معتبر؛
3. افتتاح حساب معاملاتی؛
4. شارژ حساب با سرمایه مورد نظر؛
5. آشنایی و کار با پلتفرم معاملاتی؛
6. تدوین و اجرای استراتژی معاملاتی.

بعد از به اتمام رسیدن این مراحل شما می‌توانید به خرید و فروش در forex بپردازید. برای کسانی که سرمایه کافی برای ورود به بازار فارکس ندارند شرکت هایی با نام پراپ فرم ایجاد شده اند که تامین سرمایه انجام می‌دهند.

فارکس در مقابل دیگر بازارها

در جدول زیر، ویژگی‌های بازار فارکس با سایر بازارهای مالی مانند بورس سهام، بازار کالاها و ارزهای دیجیتال مقایسه شده است:

در جدول بالا سعی کردیم در یک نگاه فارکس را با بازارهای بزرگ دنیا مقایسه کنیم. برای مطالعه بیشتر درباره ساعت باز شدن بازار فارکس کلیک کنید.

قوانین و مقررات بازار فارکس در ایران

بازار فارکس در ایران با چالش‌ها و محدودیت‌های قانونی متعددی روبروست. در سال ۱۳۹۰، سازمان بورس و اوراق بهادار ایران فعالیت کارگزاری‌های مرتبط با فارکس را غیرقانونی اعلام کرد و طبق ماده ۴۹ قانون بورس و اوراق بهادار، مجازات‌هایی مانند حبس و جریمه نقدی برای متخلفان تعیین نمود.

با این حال، فعالیت افراد حقیقی به‌صورت مستقیم در بازار فارکس ممنوع نشده است. اما به دلیل نبود چارچوب‌های قانونی مشخص و نبود کارگزاران معتبر داخلی، معامله‌گران ایرانی با ریسک‌های فراوانی مواجه‌اند.

از نظر قوانین مالیاتی، بر اساس ماده ۱۳۱ قانون مالیات‌های مستقیم، درآمدهای حاصل از فعالیت‌های اقتصادی از جمله معاملات فارکس، مشمول مالیات پلکانی هستند. درآمدهای تا سقف ۲۸۸ میلیون ریال از مالیات معاف‌اند و برای درآمدهای بالاتر، نرخ‌هایی از ۱۵ تا ۲۵ درصد اعمال می‌شود.

در نهایت، فعالیت در بازار فارکس در ایران با محدودیت‌های قانونی و ریسک‌های مالی همراه است. بنابراین، پیش از ورود به این بازار، بررسی دقیق قوانین و مشاوره با متخصصان توصیه می‌شود.

آنچه از مقاله فارکس چیست؟ آموختیم:

فارکس به عنوان بزرگ‌ترین بازار مالی جهانی با ویژگی‌هایی چون نقدینگی بالا، دسترسی آسان و امکان استفاده از اهرم، فرصت‌های جذابی برای معامله‌گران فراهم می‌کند. با این حال، در کنار مزایای فراوان، چالش‌ها و ریسک‌های قابل توجهی نیز به‌ویژه برای تازه‌واردان به این بازار وجود دارد. آشنایی با تحلیل‌های تکنیکال، بنیادی و سنتیمنتال، شناخت نوسانات ارزها و استفاده از استراتژی‌های مدیریت ریسک از موارد ضروری برای موفقیت در این بازار محسوب می‌شود. به‌طور کلی، ورود آگاهانه و هوشمندانه به بازار فارکس می‌تواند زمینه‌ای سودآور را برای سرمایه‌گذاران فراهم آورد، اما بدون دانش کافی، ریسک‌های قابل توجهی را نیز به همراه خواهد داشت.